CIĄŻA MNOGA I WIELORACZKI W STAROŻYTNOŚCI LEWANDOWSKA D. Księgarnia

Ciąża mnoga i wieloraczki w starożytności

Książka poświęcona jest zjawisku ciąży mnogiej i narodzinom wieloraczków w starożytności. Jej podstawą są źródła pisane ze starożytnego Bliskiego Wschodu (Mezopotamia, Egipt, Lewant, Anatolia) oraz z Grecji i Rzymu, których zakres chronologiczny obejmuje prawie 2500 lat.

Tak bogaty materiał źródłowy pozwolił na przyjrzenie się tematowi z kilku perspektyw: prześledzono opowieści mitologiczne o półboskich bliźniakach i liczniejszych wieloraczkach, medyczne i astrologiczne koncepcje powstawania ciąży wielopłodowej oraz konsekwencje przyjścia na świat kilkorga dzieci jednocześnie w ujęciu prawa rzymskiego. Osobno zebrano wzmianki o narodzinach wieloraczków, które rzeczywiście miały miejsce w czasach starożytnych. Cennym uzupełnieniem są również rozdziały o wyobrażeniach Greków i Rzymian odnoszących się do krain zwiększających płodność, ciąży mnogiej u zwierząt i wykorzystania motywu bliźniąt i trojaczków w ówczesnej sztuce oraz „kulturze masowej”.

Podziękowania 9
Uwagi edytorskie                11
Wprowadzenie                 13
Kulturowa historia wieloraczków w zarysie         14
Historia badań                . 28
Terminologia                . 30

ROZDZIAŁ I. Wzorce mitologiczne           . 38
I.1. Bliźnięta                . 38
I.1.a. Bliźnięta z różnych ojców          39
I.1.b. Dioskuryzm             . 45
I.1.c. Bliźnięta porzucone po porodzie – motyw porzuconego bohatera        . 46
I.1.d. Bliźnięta wykarmione przez zwierzęta      . 71
I.1.e. Bliźnięta walczące ze sobą         . 78
I.1.f. Rodziny bliźniacze (familles gémellaires)      . 84
I.2. Bliźnięta syjamskie             . 85
I.2.a. Molionidzi             . 86
I.2.b. Gerion               88
I.3. Trojaczki                . 90
I.3.a. Kastor, Polluks i Helena          . 90
I.3.b. Minos, Sarpedon i Radamantys        . 91
I.3.c. Horacjusze i Kuriacjusze          92
I.3.d. Grupy trzech sióstr           . 94
I.4. Czworaczki               . 95
I.5. Liczniejsze wieloraczki            . 95
I.5.a. Dzieci Niobe             95
I.5.b. Muzy               97
I.5.c. Danaidy              . 97
I.6. Konkluzje                98

ROZDZIAŁ II. Koncepcje medyczne           . 100
II.1. Greckie teorie medyczne            100
II.1.a. Presokratycy i doksografi a         . 100
II.1.b. Koncepcje Hippokratesa          110
II.1.c. Koncepcja Arystotelesa          . 118
II.2. Medycyna grecka okresu cesarstwa         . 128
II.2.a. Soranos              . 128
II.2.b. Anegdota o matce dwadzieściorga dzieci      130
II.2.c. Galen               133
II.2.d. Pseudo-Galen             134
II.2.e. Oreibasios              137
II.2.f. Aetios z Amidy            . 138
II.2.g. Paweł Egineta             139
II.3. Łacińscy naśladowcy             . 140
II.3.a. Pliniusz Starszy            . 141
II.3.b. Helvius Vindicianus           144
II.3.c. Caelius Aurelianus           . 146
II.3.d. Muscio              . 147
II.4. Konkluzje                148

ROZDZIAŁ III. Koncepcje astrologiczne          150
III.1. Astrologia urodzeniowa a wieloraczki        . 150
III.2. Horoskopy urodzeniowe i problem bliźniąt       160
III.3. Konkluzje                162

Rozdział IV. Ciąża mnoga a świat naturalny        164
IV.1. „Krainy płodności”             . 164
IV.1.a. Egipt               . 164
IV.1.b. Ziemia albańska            . 171
IV.1.c. Umbria              . 172
IV.2. Płodne zwierzęta              . 172
IV.2.a. Koza i owca             . 174
IV.2.b. Maciora              . 177
IV.2.c. Suka               . 180
IV.2.d. Zając               181
IV.2.e. Mysz               187
IV.2.f. Lwica               188
IV.2.g. Żmija               189
IV.2.h. Niedźwiedzica             190
IV.2.i. Kotka               190
IV.2.j. Pozostałe kopytne            191
IV.2.k. „Amfi bie”              192
IV.2.l. Zwierzęta wodne            194
IV.2.m. Ptaki               . 195
IV.3. Konkluzje                197

ROZDZIAŁ V. Historyczne wieloraczki          . 199
V.1. Trojaczki z Terraciny             . 199
V.2. Fausta z Ostii               201
V.3. Niewolnica cesarza Augusta           . 203
V.4. Pochówek z Baldock             . 204
V.5. Serapias                . 205
V.6. Późnoantyczne czworaczki           . 213
V.7. Konkluzje                215

ROZDZIAŁ VI. Ciąża mnoga i wieloraczki a prawo rzymskie    216
VI.1. Tzw. leges regiae              . 216
VI.2. Digesta: przywileje wynikające z narodzin trojaczków     218
VI.3. Digesta: narodziny wieloraczków a prawo spadkowe     221
VI.4. Konkluzje                226

ROZDZIAŁ VII. Ciąża mnoga i wieloraczki w starożytnej „kulturze masowej”              227
VII.1. Grecka i rzymska komedia           . 227
VII.2. Epika łacińska              . 230
VII.3. Fikcyjne mowy sądowe            233
VII.4. Satyry i epigramaty             . 235
VII.5. Paradoksografia              238
VII.6. Oneiromancja              . 239
VII.7. Przysłowia               . 239
VII.8. Ikonografi a               . 240
VII.8.a. Dea nutrix             . 241
VII.8.b. Figurki wotywne           . 245
VII.8.c. Ikonografia funeralna          . 247
VII.8.d. Ikonografia monet           249
VII.9. Konkluzje               . 250

Wnioski końcowe                252

ANEKS. Zestawienie źródeł pisanych na temat ciąży mnogiej i wieloraczków na starożytnym Bliskim Wschodzie   255

Wykaz skrótów                . 263
Bibliografia                  264
Indeks osobowy                . 301
Indeks nazw geografi cznych i topografi cznych       311
Indeks miejsc i postaci mitologicznych, legendarnych
i literackich                  314

320 stron, Format: 17.0x24.0cm, oprawa miękka

Po otrzymaniu zamówienia poinformujemy,
czy wybrany tytuł polskojęzyczny lub anglojęzyczny jest aktualnie na półce księgarni.