| 
  
 KATOLICKIE MNIEJSZOŚCI WYZNANIOWE W POLSCE I UKRAINIE STUDIA PORÓWNAWCZE
 ZOWCZAK M. RED.  wydawnictwo: OFICYNA NAUKOWA , rok wydania 2021, wydanie Icena netto: 42.00  Twoja cena  39,90 zł + 5% vat - dodaj do koszyka Katolickie mniejszości
wyznaniowe w Polsce i Ukrainie 
Studia
porównawcze
 tudia
zawarte w monografii ukazują społeczności dwóch
wyludniających się, peryferyjnych miasteczek: Murafy na ukraińskim
Podolu, gdzie wśród prawosławnych zamieszkują od
wieków rzymscy katolicy, oraz Białego Boru, gdzie po drugiej
wojnie światowej osiedlono deportowanych z Bieszczad
grekokatolików. Dla obu mniejszości wyznaniowych religia
pozostaje ważnym zwornikiem tożsamości, a ich życie nadal koncentruje
się wokół świątyń. Murafscy katolicy, wraz ze zmianą języka
liturgii i modlitwy, odrzucają bagaż pamięci, który łączył
ich z polską tradycją. Grekokatolicy w Białym Borze konstruują swoją
ukraińską tożsamość wokół traumy przesiedleń, w opozycji
wobec prawosławia. Ich etnoreligię przezwycięża mistyka zaprojektowanej
przez Jerzego Nowosielskiego cerkwi, nawiązującej do wzorów
starochrześcijańskich. W kontrze do niej wyrastają w okolicy kopulaste
cerkiewki, wznoszone przez niezadowolonych z modernizacji wiernych. W
Murafie starsze pokolenie rzymskich katolików pozbawiono
części lokalnej, polskiej tradycji, a wraz z nią – części
tożsamości. Jednak murafska parafia pozostaje
„ogródkiem Matki Boskiej” objętym Bożą
ochroną, w przeciwieństwie do bardziej zsekularyzowanego i
zróżnicowanego świata białoborskich
grekokatolików, którzy postrzegają się jako lud
bez ojczyzny, a swoje główne dziedzictwo upatrują w języku i
liturgii. 
 Część
I Kultura religijna w
perspektywie porównawczej 
 
Magdalena Zowczak 
13 Wprowadzenie.
Badania porównawcze kultury religijnej 
 
21 Katolicy dwóch obrządków w czasach
transformacji ustrojowej 
27 Czas karnawału 
30 Powrót tradycjonalizmu i etnoreligia 
35 Badania kultury religijnej. Cele i metoda 
43 Fenomenologiczne inspiracje projektu 
45 O porównaniu 
50 Wybór społeczności badanych 
68 Blaski i cienie transformacji 
72 Grupy badawcze i konstrukcja pracy 
 
Elżbieta Przybył-Sadowska 
77 Termin
„kultura religijna” w badaniach religioznawczych w
Polsce 
 
Magdalena Zatorska 
95 Porównanie
we współczesnej praktyce antropologicznej 
 
99 Refleksja nad porównaniem. Implikacje polityczne i etyczne 
102 Powrót do porównania 
106 Odpowiedzialność publiczna (public responsibility) —
Andre Gingrich i Richard B. Fox 
107 Świadomość porównawcza (comparative consciousness)
— Laura Nader 
110 Porównawcze sumienie (comparative conscience)
— Kirsten Hastrup 
111 Zestawieniowy model porównania — Susan
Stanford Friedman 
113 Teoria kontekstu — Marit Melhuus 
115 Porównanie wielopoziomowe (multilevel comparison)
— Michael Schnegg 
116 Podsumowanie 
 
Marcin Skupiński 
120
Religia a tożsamość w postsocjalistycznym pejzażu. Perspektywa
porównawcza 
 
121 Kościoły i „realnie istniejący socjalizm”,
czyli krótka historia życia religijnego w dwóch
miejscowościach 
127 O „prawdziwym” kapłaństwie — rola
księży w kreowaniu wspólnoty 
135 Murafa. Wspólnota w wierze — stosunek do
innych wyznań i religii 
141 Biały Bór. Wspólnota w narodzie —
religia i nacjonalizm 
150 Podsumowanie 
 
Część II Mniejszości wyznaniowe
Murafy i Białego Boru. Studia przypadków 
 
W ogródku Matki
Bożej Murachowskiej 
 
Marcin Skupiński 
155 Czerez
nasze selo iszła Boża Matir. Religia publiczna i zaczarowanie świata we
współczesnej Ukrainie (Wsie Murafa i Klekotyna,
obwód winnicki) 
 
156 Murafa i Klekotyna w świetle dotychczasowych badań nad
religijnością na terenie Ukrainy i byłego ZSRR 
160 Religia publiczna w Murafie 
166 Końce światów 
173 Miejsce Murafy i Ukrainy w świecie 
178 Podsumowanie 
  
Maria Sokołowska 
179 Język
a tożsamość. Społeczność katolicka Murafy wobec zmian językowych w
Kościele 
 
182 Kościół w Murafie 
183 Pamięć zbiorowa 
184 Specyfika umiejętności językowych 
188 Nowa rola języka polskiego 
189 Język w przestrzeni kościoła 
191 Sfera domowa jako sfera wyboru 
193 Stereotypy językowe 
194 Tożsamość tutejsza 
195 Lokalne autorytety wobec konfliktu interesów w Kościele 
198 Podsumowanie 
 
Katarzyna Kaczmarska 
199 Narracje
na temat Karty Polaka i jej wpływ na tożsamość mieszkańców
Murafy 
 
199 Badania 
200 Język katolicki — polski jako język modlitwy 
204 Egzamin na Kartę Polaka 
210 Postawy katolickich mieszkańców Murafy wobec Karty Polaka 
210 Najstarsze pokolenie 
212 Średnie pokolenie 
218 Młode pokolenie 
 
Jan Wawrzyniec Lech 
222 Odgłosy
chaosu — sytuacja muzyki liturgicznej w środowisku murafskich
„rzymokatolików” 
 
222 „Muzyka zaniedbana” 
227 Cztery zespoły, różne postawy, główni aktorzy 
239 Dwie drogi w przestrzeni muzycznej 
243 Chaos 
 
Magdalena Zatorska 
247 Relacje
chrześcijańsko-żydowskie w modelu antagonistycznej tolerancji. Od
wspólnoty religijnej do wspólnoty pamięci 
 
250 Szarogród i Murafa 
257 Spór o Kalwarię 
262 Antagonistyczna tolerancja 
264 Humań 
269 Wspólnota pamięci 
271 Pamięć publiczna 
275 Pamięć prywatna 
279 Pamięć oficjalna 
 
Lud bez ojczyzny.
„Matko Wygnańców, nie daj nam zginąć!” 
 
Jacek Wajszczak 
289
Cerkiew Jerzego Nowosielskiego w Białym Borze — recepcja i
konteksty kulturowe 
 
289 Białoborski pejzaż 
297 Metoda 
300 Powstanie cerkwi 
302 Czas i miejsce 
319 Budowa świątyni 
329 Praktyki 
336 Eksperymentalna placówka 
 
Julia Bujskich 
341 Wspólnoty
wyznaniowe jako wspólnoty pamięci: grekokatolicy Białego
Boru i prawosławni Włodawy 
 
342 Wprowadzenie 
345 Miejsce, naracja, pamięć 
352 Greckokatolicka ukraińska wspólnota Białego Boru 
360 Prawosławni „tutejsi” Włodawy i jej okolic 
373 Podsumowanie 
 
Urszula Rukat 
376
Rola księży w kształtowaniu kultury religijnej parafii unickich w
Kostomłotach i Białym Borze 
 
377 Historia parafii neounickiej w Kostomłotach 
379 Parafia greckokatolicka w Białym Borze 
380 Co łączy obie parafie? 
382 Kształtowanie kultury religijnej Kostomłot 
387 Biały Bór — pytania o tożsamość religijną i
narodową 
393 Podsumowanie 
 
Tomasz Kosiek 
396 Gdy
Inny staje się bliskim… Etnologiczne autorefleksje o
funkcjonowaniu w grupie ukraińskiej w Białym Borze 
 
401 Początki 
403 Zadziwienia 
409 Polsko-ukraińskie małżeństwa między badaniami a doświadczeniem 
420 Zanurzenie i tożsamość 
423 Plusy i minusy bycia członkiem grupy badanej 
425 Podsumowanie 
 
Magdalena Zowczak 
427 „Tutejsi”
i przesiedleńcy. Modernizacja kultury religijnej w etnograficznym kolażu 
 
432 Model zmian 
437 Epoka heroiczna. Surowe zasady 
440 Język i tradycja. Reinwencja rodowodu 
451 Społeczny rodowód tradycji 
454 Bulgocąca krew, czyli o konflikcie pamięci 
460 Ksiądz jako trickster i inne autorytety 
466 Śpiewacy 
470 Mirakula, kulty maryjne i estetyki 
481 Miejsca pamięci 
485 Podsumowanie 
 
491 Bibliografia 
 
506 Materiały internetowe 
508 Literatura ukraińska i rosyjska 
509 Ukraińskie i rosyjskie materiały internetowe 
 
510 Spis ilustracji 
517 Indeks osób 
525 Indeks miejscowości 
529 Informacje o autorach 
  532
strony, w tym wiele kolorowych fotografii, Format 138 x 220 mm, oprawa
miękka
Księgarnia nie działa. Nie odpowiadamy na pytania i nie realizujemy zamówien. Do odwolania !. 
  
 |